Nee, ik heb helemaal niets met dictatoriale macht. Toch heeft het me altijd verbaasd, dat landen waar een dergelijke machtsstructuur heerst het er zo lang mee doen, en vaak ook nog met min of meer instemming van de bevolking. Rusland, Oost-Duitsland en China zijn bekende voorbeelden die me zo te binnen schieten, maar er zijn ongetwijfeld vele anderen te noemen. De dictator zit op een ivoren toren en houdt met macht en geld de bevolking in zijn greep op allerlei manieren. Met name strenge straffen bij het verzaken van de plichten die de dictator stelt. Wanneer dit een aantal generaties beklijft lijkt de bevolking er aan te wennen en normaal te gaan vinden. Met veel belangstelling heb ik naar de uitzendingen op tv gekeken van Ruben Terlou. Onvoorstelbaar dat niet alleen binnen de grenzen van China maar ook daarbuiten de bevolking "gehoorzaamt" aan hun leider. Men gaat uitermate subtiel te werk in het langzaam overnemen van de macht. Een boekje van schrijfsters Sayhagul Sauytbay en Alexandra Gavelius over het beleid van China naar Kazachstan en het gebied van de Oeigoeren en Tibet geeft ook een goed inzicht over hoe het gaat. Nu wil ik niet zeggen dat alles in het Westen zo goed gaat. Onze samenleving wordt gestoord door allerlei mediaonjuistheden en nep. Toch hebben we het gevoel dat we vrij zijn om te zeggen wat we willen en doen, uiteraard binnen bepaalde perken. Zowel binnen dictatoriale regiems, als onze Westerse samenleving zijn er soms veranderingen. Dit noemen we dan "lente". Maar het blijft op en neer gaan. Maar het recept voor een juiste stabiele samenleving hebben we nog niet gevonden en bestaat mogelijk ook niet.
Wil je wat leren over een onderwerp of het beter begrijpen, ga er
dan wat over lezen! Het vervelende is dat je vaak niet goed weet waar je aan begint. Zo kwam ik bij een boekje terecht dat me wel wat leek: Wetenschap als beroep. Politiek als beroep van Max Weber, een socioloog (1864-1920).
Gezien de jaargegevens wellicht oude koek, maar in deze sector gaat het om
ideeën en begrippen en daar doen jaartallen er niet altijd toe.
Het boekje pakte ook hier anders uit als ik verwacht had. Vaak wat op de
filosofische toer en daar kan ik toch al niet zo goed mee overweg. Wetenschap
wordt in het kort afgedaan met: Voor zwakkelingen: niet aan beginnen. Wetenschap
veroudert vaak erg snel en als je gefocust bent op een onderwerp en het wordt
een paar jaar later ontkracht of veranderd moet je daar tegen kunnen, wat
kennelijk velen uit de sector wetenschap niet kunnen. Het is niet alleen de
wetenschap maar ook de politiek die iets dergelijks kent. Maar blijven doorgaan
op een bepaalde weg, niet vernieuwen en denken dat alles hetzelfde blijft. Het
narcistisch "Godsyndroom". Dat wetenschap en politiek met elkaar verweven zijn is
al eeuwen het geval. Politiek maakt er gebruik van, maar laat zich er niet altijd
wat aan gelegen liggen. Je ziet het op het huidig moment van de maatregelen in de
coronacrisis. Er zijn allerlei redenen om niet het meest verstandige besluit te
nemen. Belangen zijn niet altijd gelijk gericht.
Het is interessant om over de geschiedenis van de politiek te lezen. Over welke
personen politiek bedrijven en hoe in de afgelopen eeuwen ermee is
omgegaan. Politiek is een vijver van notabelen, edelen, koningen etc geweest
maar ook van helden, charismatisch en lager opgeleiden. Om het onder een
democratisch principe onder te brengen is eigenlijk nooit gelukt.
Wetenschap moet weten dat ze slechts op zijdelingse wijze invloed uitoefent op de politiek. Politiek voelt vaak een beetje gekunsteld en onrechtvaardig aan. Dat is het bij alle goede bedoelingen ook, dus moet je wel je eigen verstand blijven gebruiken.
Versie 1.
Het wordt doods buiten. De dag wordt korter en het wordt 's avonds eerder
donker. De bladeren beginnen van de bomen te vallen en gaan het rottingsproces
in. Het gezang van de vogels wordt duidelijk minder. Het is kouder en kil
buiten. De kleurenpracht van bloemen verwelkt langzaam.
Versie 2.
Ik zie dat de natuur zich voorbereidt op een slaapperiode. Slaap is voor de
mens een van de meest belangrijke delen van de 24 uur cyclus. Het lichaam
herstelt zich van de dagelijkse inspanning en doet in allerlei opzicht aan een
soort wedergeboorte de volgende dag. Slaapproblemen gaan bij de mens vaak
gepaard met vele ziekten en kwaaltjes.
De rust in de natuur kun je bijna voorstellen als de vorming van
een soort ei. Alles heeft het leven dat de rust ingaat in zich en heeft de slaap
nodig om in het volgend voorjaar in volle glorie te ontwaken. Het vallend blad
met zijn herfstkleuren wordt dan ineens veel aantrekkelijker en je kunt genieten
van de herfstkleuren. Je begrijpt de rust die nodig is en gaat zelf ook een
beetje in slaap tot je het voorjaar weer meer wakker wordt.
Het laatste stuk van je leven wordt wel de herfst genoemd en in versie 2 is dat
spannend en kan ik er persoonlijk best mee leven.
Een mens zonder herinneringen heeft een ernstig probleem. Er zijn
mensen, die beweren dat je dan eigenlijk geen mens meer bent. Het is de essentie
van het mens-zijn. Iedereen, die bejaarden kent of zelfs mensen met Alzheimer
zien dat ze langzaam wegkwijnen. Op het moment dat ik dit schrijf is het fenomeen
vol in de belangstelling. We weten ongeveer in welk deel van de hersenen het
geheugen is opgeslagen, maar niet bekend hoe dat precies zit. En is er een
specifiek mensgebonden geheugen of erft het ook collectief over? Zijn er
tradities of gewoonten, die in bepaalde streken of volkeren overerven? Wat erf je
precies van je ouders en hoe gaat dat in zijn werk? Het zijn vele vragen waarop
het antwoord (nog) niet te geven is.
Richard Osinga, econoom, literator en schrijver, heeft in zijn zeer
lezenswaardig boek "ARC" zijn fantasie de vrije loop gelaten. Hij schreef een
soort thriller over dit fenomeen. De hoofdrol heeft een wetenschapper, een
neurobioloog, die op zoek is naar het geheim van de herinnering. Hij poneert de omtovering van een menselijk gen of cellen door een virus (hetgeen verwijst naar huidige
technieken en ook het coronavirus). De infectie van gen of cel zou al in de prehistorie
hebben plaats gevonden. Ook bezoekt hij een religieuze sekte in India. Men denkt
daar dat het eten van menselijke resten in de hersenen de vroegere herinneringen
van deze mensen doen overgaan naar anderen. We zien het nog wel eens terug bij
inheemse mensen in Afrika als er een foto gemaakt wordt. Men denkt dat er iets
van hen in de foto gaat zitten. Uiteindelijk komt er geen oplossing en is het
slot van het verhaal wat vaag. Maar toch leuk om te lezen en wellicht dat er
iets van waar lijkt te zijn in de toekomst.
Boeken zeggen niet alleen iets over de titel waarover het boek gaat, maar vaak ook over de schrijver. Nu is dat bij persoonlijke of gefingeerde verhalen niet zo erg, want daar lees je een boek tenslotte voor. Bij wetenschappelijke literatuur kan het een handicap zijn als de schrijver van een verkeerde premisse uitgaat. Bij boeken over een verslaving in de brede zin des woords vormt het ook vaak een probleem, omdat het onderwerp vaak is "Hoe kom je er van af", en in het verhaal soms nog de oude agressie van het afkicken terugkomt. Bij dieetboeken wordt het vaak gezocht in bijzondere eetgewoonten en wordt de verandering van eetstijl in de tweede rang gezet. Deze boeken zijn vaak temporair interessant en zijn weer snel uit de gratie. Oorlogshistorie door de bril van een veteraan of van een onderdrukte is vaak heel verschillend om nog maar niet te spreken van de media, die vaak onder invloed van politiek en prestige niet helemaal de waarheid vertellen.
Het boek van Lale Gul is ook zo'n boek. Zij is een Turkse moslima, eigenlijk in Nederland opgegroeid vanaf jonge leeftijd. Zij groeit op in een zeer conservatief religieus Turks gezin. Zij leeft onder druk van de moslimregels, maar is eigenlijk niet in staat om ze op te geven. Haar opvoedingswortels zijn kennelijk zo diep dat er een tweespalt ontstaat. Zij leeft in de wereld van het verwerpen van de islam en het tolereren omdat ze anders haar familie kwijtraakt etc. Afgezien van het feit dat zij een doodsbedreiging krijgt en daar behoorlijk veel last van gehad heeft, laat ze aan het eind van het boek toch doorschemeren dat ze niet voor haar geliefde (een Nederlandse jongen) kiest. De agressie tegen de islam, eigenlijk haar boosheid is jammer en zet deze stroming in een onnodig somber daglicht. De sommige erotische, zelfs pornografische gedeelten, vertegenwoordigen waarschijnlijk agressie maar kunnen ook duiden op het niet geheel aanvoelen van normen en waarden in de Nederlandse samenleving.
Toch een boeiend geheel.
Terziet
Het vertrouwde Noorbeekse kerkje
Het zal de meeste mensen niet veel zeggen: Terziet. Een klein
gehucht van het dorp Epen in Zuid-Limburg. Onze wandelgroep gaat zo nu en dan
stappen, dan bedoel ik niet lopen want dat doen we elke week. Nee, ik bedoel een
reisje naar een ander wandelgebied. Vorig jaar gooide corona roet in het eten,
maar dit jaar zouden we er voor gaan. De laatste keer dat we dit deden was al
weer een jaar of drie, vier geleden. Toen in het gehucht Diependal ook bij Epen.
We hebben wat met de omgeving. Zelf kwam ik vaak in dit gebied in de tijd dat ik
Marie-José leerde kennen en toen we regelmatig bij haar ouders op bezoek
gingen. Frank ging er vaak naar toe met Wija en Anniek komt uit Kerkrade. De
omgeving is prachtig en ik kan goed begrijpen dat mensen elders uit Nederland
zich vaak in het buitenland wanen en het is niet alleen de andere natuur maar
ook de mensen die er wonen. We hadden een prachtig huis voor 8 personen, dus de
ruimte. Helaas moesten Adriaan en Anniek afzeggen, toch weer wegens
corona. Jammer maar het was niet anders. De kracht van onze groep is dat je elkaar
vrij laat en elkaars beslissingen accepteert. We zijn er niet om een ander om te
praten of voortdurend te zeggen dat we het jammer vinden en personen zo toch een
vervelend gevoel geven. Een bijkomstigheid was wel dat we nu veel ruimte hadden.
Voor ieder een grote slaapkamer en geen gedoe met oordoppen of waar je je
spullen moest neerleggen.
12 november.
Greet en Frank volgens afspraak opgehaald. We rijden mooi op tijd weg en kunnen
op bestemming zijn voor de files. In Venray stoppen we langs de snelweg bij la
Place voor de sanitaire zaken en een saucijzenbroodje met koffie. Het is voor
mij al jaren een bekende stop op weg naar het zuiden. In Terziet vinden we een
ruim huis met grote woonkamer en drie grote slaapkamers. We zullen het ruim
hebben de komende tijd! Danielle, de eigenares brengt ons snel de gegevens die
we nodig hebben. Dan moeten we nog inkopen doen, maar door de coronamaatregelen
zijn sommige winkels gesloten en sommigen gaan vervroegd dicht. Dus moeten we
naar Gulpen en daarna ontbreekt de lust om zelf nog te koken. We scoren friet en
een kroket bij een plaatselijke snackbar die open is en waar een rij wachtenden
voor ons is. Mondkapje, in de rij, dan QR-code, daar moeten we nog even aan wennen. In ieder geval de buik gevuld. We maken er een plezierige en "ontdekkende"
avond van.
13 november.
Onze eerste dag. Routineschema. Frank verzorgt het ontbijt met gebakken eitje en
ham. Gepakt en op weg rondje Epen in de omgeving. Het pad loopt langs de Terzieterbron en is een van de bronnenpaden. We moeten even aan de modder wennen
en aan de hoogteverschillen. Het gaat niet om het aantal kilometers maar om de tijd die
je erover doet. Langs de camping waar Frank vaak gelogeerd heeft en koffie en
vlaai om 12 uur, zoals dat bij ons past. Dan via een gevarieerd pad naar beneden
naar het wandelcafé: de Smidse. Dan door de weilanden naar ons huis en zoer vlees
gegeten dat Anniek al thuis in Hattem voor ons had klaargemaakt. Jammer dat ze er
niet bij waren, maar de communicatie via what's app maakte in ieder geval wat
goed. 's Avonds naar de voetbalwedstrijd Nederland Montenegro gekeken, maar daar werden
we niet vrolijk van. Het was een debâcle.
14 november.
We gaan 's morgens met de auto naar Aubel, daar is er elke zondag markt waar
plaatselijke producten worden verkocht. Wat rook het daar lekker... De Belgen
zijn echt lekkerbekken. We hebben ons tegoed gedaan aan Belgisch gebak en ze
kunnen er wat van. We zijn weer op tijd thuis voor een dagelijkse wandeling. Naar
het bovenste bos naar boven, en dat valt wat tegen met al dat gebak in je buik. We
komen door een verkeerde afslag in Teuven terecht en moeten weer terug de berg
over. Dan naar Heijenrath en via de Gerardushoeve weer naar beneden. We eten bij
het wandelcafé. 's Avonds rommelen we wat bij de tv en drinken een drambuitje.
15 november.
We zouden naar de Pietersberg gaan, maar Greet heeft last van de darmen en
we stellen deze tocht even uit. Met Frank rondje Epen Mechelen Schweiberg. We moeten
goed uitkijken voor onze benen, maar komen heelhuids weer terug. In Mechelen
steken we kaarsjes voor Greet op. Inderdaad ging het bij thuiskomst een stuk
beter met haar. Onderweg ontdekten we dat er op maandag in de regio geen vlaaien
worden gebakken, dus koffie zonder... We hebben met eten even rustig aan gedaan.
!6 november.
Eerst naar Reijmerstok waar de eigenaar van Beluga Maastricht een nieuw
sterrenrestaurant heeft geopend. Frank heeft daar speciaal belangstelling voor
en we hebben allemaal zijn verhaal op de televisie gevolgd. Hij blijkt de
boerderij tegenover de Puthof te hebben gekocht en heeft daar al een bed en
breakfest, het is nog volop in de bouw. De grote boerderij daartegenover de
Puthof heeft hij ook gekocht en gaat er een hotel in beginnen; hij heeft
kennelijk zijn investeerders zo ver gekregen.
Daarna gaan we naar Maastricht voor een rondje Pietersberg. We parkeren de auto
in Kanne, waar ik in 1969 met MJ getrouwd ben. Door corona is alles gesloten. We
lopen naar de Encifabriek en gebruiken na wat omzwervingen daar in een cafeetje
de lunch. We klimmen naar boven waar het eind van het Pieterpad zich bevindt en
horen in de grot eronder de oehoe's. We lopen met een omweg tot bijna in
Maastricht terug naar Kanne en kunnen daar nog een koffie scoren. Daarna gaan we
naar het Onze Lieve Vrouwenplein en eten in de Lantaarn, een eetcafé dat Frank en
Wija vaker hebben bezocht. Eerst nog wat kaarsjes (jawel met de pinpas; ze zijn
ook in de kerk met de tijd mee gegaan) en dan aan tafel. Daarna wandelen we nog
wat door de omgeving van de Stokstraat. Daarna naar huis en Nederland Noorwegen
voetbal gekeken, maar dat was niet geweldig om te zien. Morgen rondje Noorbeek en
naar Nieke.
Zeer waar woord aan het einde van het Pieterpad
Veel kruisjes op de Pietersberg
17 november.
Rondje Noorbeek. Auto bij de kerk gezet. We lopen via het kattenrot naar 's
Gravenvoeren. We zijn er al vaker geweest en ik zeker op mijn vele wandelingen
uit Noorbeek en later toen we op de Molenhoeve logeerden. Ook waren er
herinneringen aan mijn camino. Toen liep ik van Noorbeek naar Visé
op weg naar Dinant. We lieten ons de koffie en vlaai goed smaken bij Blanck
Thijs. Daarna naar boven met een prachtig uitzicht op het riviertje de Noor
vanuit de boerderij Snauwaert. Dan nog een rondje Mheer Banholt, dat wat langer
uitviel, zodat we wat later dan gepland bij Nieke aankwamen. We werden zoals
gebruikelijk uitgebreid ontvangen met koffie en vlaai en dat deed ons goed op
deze druilerige dag. Nieke liet de nieuwste verbouwingen zien met name haar
B&B, eigenlijk een appartement zonder ontbijt, dat moet je zelf maken. Daarna haar
mee uitgenomen eten bij Tinus, vroeger alleen een café nu een heus eetcafé. Vervolgens weer naar ons huis in Terziet.
18 november.
Vandaag onze laatste dag. We willen nog de witte paaltjesroute volgen, waar we
vaak aan zijn begonnen, maar steeds werden het weer andere paaltjes en wandelden
we een andere route als gepland. Nu lukte het wel. Het ging weer op een andere
wijze rond Epen. We kozen om ons afscheidseten in het wandelcafé te houden. Daarna
goedkope benzine getankt in België dat scheelde bijna 30 ct. de liter....
19 november.
We rijden klokslag half tien weg en hebben een goede reis naar huis waar ieder
weer blij is dat we er zijn.
Voor iedereen een lichtvoetig 2022