Binnenstebuiten 6

Solidariteit

Solidariteit is een woord dat over het algemeen een warm gevoel bij mensen oproept. Toch zit er zo nu en dan een "verborgen agenda" achter dat woord. Vaak speelt het principe "wederkerigheid" in belangrijke mate mee.

Solidariteit is de essentie de bereidheid bij te dragen aan de gemeenschap, persoon of dienst, zo nodig door meer af te staan dan men kan terugverwachten. Bij wederkerigheid is er meer een evenwicht tussen rechten en plichten: het zgn. "voor wat hoort wat principe".
We zien in het dagelijks leven, dat wederkerigheid nogal eens een rol speelt in de solidariteit.

Deze problematiek lijkt in deze tijd van crisis meer pregnant naar voren te komen. Ik las dat de Raad voor volksgezondheid en Zorg zich gebogen heeft over de vraag of in de beheersing van de kosten de mensen met een slechte leefstijl niet een hogere premie moeten betalen. Rokers, dikkerds, verslaafden, mensen die gevaarlijke sporten doen etc. Zelf kreeg ik wel eens aanbiedingen van ziektekostenverzekeringen die vonden dat ik borstkanker, zwangerschapsziekte ed. niet in mijn polis hoefde, voor dames was prostaatlijden niet nodig om op te nemen etc. Er lijken steeds meer stemmen op te gaan om een ongezonde levensstijl te bestraffen met een extra hoge premie. Hoe dat moet is niet helemaal duidelijk. Roken is een risicofactor, maar je bespaart weinig op de ziektekosten, je gaat namelijk eerder dood en dan kost je niets meer. Hoeveel moet je roken om in deze categorie te vallen? Hoe zwaar moet je zijn om bij overgewicht in de extra prijzen te vallen? Omgekeerd moet je extra betalen als jouw familie behept is met een erfelijke ziekte die veel geld kost? De ziektekostenverzekeringen hebben de neiging om de maatschappelijke trend te volgen en ik ben van mening dat we als maatschappij niet de solidariteit moeten laten vallen en de wederkerigheid om de hoek laten kijken.

Een item van heel andere orde is het al dan niet ingrijpen in Syrië uit solidariteit met de bevolking. Tot welke prijs en hoe spelen de belangen van de volkeren hierin mee t.a.v. wederkerigheid? Zo is het Westen radicaal voor en zijn de Russen en China faliekant tegen ingrijpen, ieder op basis van zijn eigen wederkerigheidsprincipe cq. hun belangen.

Echte solidariteit lijkt een vorm van laten we het pathetisch zeggen: naastenliefde. Het principe van wederkerigheid leidt vaak naar een vorm van liefde voor jezelf, en kan daardoor egoïstische trekken hebben.

naar boven

Toekomst?

In het laatste en weer voortreffelijk (je moet er natuurlijk van houden) geschreven boek van Dan Brown(Inferno), trof ik twee interessante zaken aan betreffende genetica.

Het is natuurlijk maar fictie, maar de kwade genius in zijn boek heeft in strijd tegen de overbevolking in de wereld en de desastreuze gevolgen daarvan een virus ontwikkeld dat op zichzelf niet dodelijk is, maar de mens onvruchtbaar maakt. Het is nog wel zo, dat het om een gedeelte van de mensheid gaat en hoe hij dat regelt is niet helemaal duidelijk. Ik vroeg mij af of de gedachte in wezen zo slecht is. Natuurlijk lijkt het te gaan over voortplanting en voor de meesten onder ons een essentieel onderdeel van het menselijk zijn. Maar als we selectief zouden kunnen kiezen is deze oplossing dan slechter dan bv. de pil? Die ontregelt de hele normale hormonale cyclus bij de vrouw, en heeft op vele andere terreinen veel onheil gebracht. Nee alleen maar slecht lijkt me deze "oplossing" niet.

Een tweede item op genetisch gebied wat aangehaald wordt is dat het genoom van de mens op tijdsschema gebracht wordt. De razendsnelle ontwikkelingen van met name de laatste decennia heeft een duidelijke achterstand van het menselijk genoom opgeleverd. Heeft het menselijk genoom zich in de afgelopen eeuwen op darwinistische wijze kunnen aanpassen, de ontwikkelingen zijn nu te snel. Hadden we tienduizenden jaren de tijd, dan zouden er bepaalde ziekten waarschijnlijk niet voorkomen, waarbij als een van de belangrijkste de vetzucht wordt genoemd. Als ons zo'n bijstelling van het genoom zou lukken, dan zou dat een fantastische vooruitgang geven in de gezondheid van de mensheid, maar ik geloof er vooralsnog niet in.

naar boven

Risico's

Tweederde van de Nederlanders denkt dat je zelf weinig kunt doen aan het risico op kanker. Dat blijkt volgens het wereldkankeronderzoekfonds in het geheel niet het geval te zijn. Een derde van de kankergevallen is te voorkomen door gezond te eten, meer te bewegen en een gezond gewicht te houden. Vraag je het de gemiddelde Nederlander dan zegt hij: stoppen met roken, maar het in balans houden van het gewicht is na het stoppen met roken de parameter die het meeste oplevert.
Het risico van het "inleveren" van hersenfuncties is ook iets waar we wat aan kunnen doen. Meer bewegen heeft een positief effect op zenuwbundels in de hersenen, dat vermoedden we al, maar is nu aangetoond op MRI scans. Minder snel geheugenverlies en verlies van cognitieve functies.

Je hoort vaak bij ouderen dat het in de "genen" zit als hen iets overkomt en dat speelt ook zeker mede een rol. Maar ik ben er van overtuigd dat je zelf ook nog wat kunt sturen en ik zal als voorzitter van mijn ouderenbond daar voorlichting over blijven geven.

naar boven

Belangenverstrengeling

Met alle maatregelen die er nationaal en internationaal zijn genomen, dacht ik dat belangenverstrengeling van de geneeskunde met de geneesmiddelenindustrie wel zo langzamerhand tot het verleden zou behoren. Het is nu september 2013 en men is er al jaren mee bezig. Toch duiken er nu berichten op dat met name in Amerika (Vereningde Staten), dat nog lang niet is uitgeroeid en het zal in Europa wel niet veel anders zijn. Het is teleurstellend dat men ontdekte dat vele mensen die in richtlijnencommissies zitting hebben, verbanden hebben met de industrie. Zoals bekend heeft het wijzigen van richtlijnen vaak tot gevolg dat er veel patiënten worden "gemaakt". Het begrip "mongering" komt om de hoek kijken en dat moeten we met zijn allen toch niet willen. Ook hier zal geld wel een belangrijke drijfveer zijn. Met name richtlijnencommissies moeten onafhankelijk zijn en als het niet anders kan moeten er strenge sancties staan op misbruik.

naar boven

Dromen

Wie heeft er geen? Wie is niet eens wakker geworden met een gevoel van gelukzaligheid, omdat hij iets gedroomd had, een wens die werkelijkheid was geworden en die even werkelijk leek. Maar ondanks het feit dat de werkelijkheid anders was, blijft er vaak toch een goed gevoel hangen. Dat dromen een zekere werkelijkheid kennen is zeer wel mogelijk. Dromen mogen dan soms afgedaan worden als louter bedrog, maar dat lijkt toch niet altijd zo te zijn. Het is zelfs zo dat dromen in vroeger tijden toch wel als een beetje voorspellend werden gezien. Er waren ook wel dromenuitleggers, meestal het dubieuze beroep van mystieke mannen of vrouwen.
Hoe dan ook ik droom graag als het niet te benauwend is en veel Nederlanders doen dat met mij, getuige het boek dat koning Willem-Alexander voor zijn inhuldiging kreeg: Mijn droom voor ons land. In dit geval geen echte droom. maar wensen, die wij allen hebben en waarvan we verlangen dat ze verwezenlijkt kunnen/zullen worden t.a.v. Ons Nederland.
Een boek dat ik net aan het lezen ben is van Nelson Mandela, een man die ik zeer bewonder. Het is opgetekend door anderen en staat vol dromen/wensen t.a.v. de samenleving in Zuid Afrika. Heel bijzondere aandacht uiteraard voor de apartheid. De vergelijking die hij ergens opschrijft in verband met het afzweren van geweld heeft me getroffen, en ik wil die even voor het voetlicht brengen. Hij beschrijft in een soort parabel als goede genius: de zon en als kwade: de wind. De zon en de wind spreken samen af dat ze de jas die een bepaalde persoon zeer dierbaar is zullen "verwijderen". De wind blaast wat hij kan, hetgeen tot gevolg heeft dat de man de jas steeds vaster om zich heen trekt en hem niet meer loslaat. De zon schijnt lichtjes in het begin, waarbij de man de jas eerst losjes laat hangen en als hij merkt dat de zon lekker blijft schijnen werpt hij zijn jas losjes spontaan van zich af. Het vergelijkt een soort dwang met een natuurlijke reactie.

Zelf droom ik ervan nog eens naar Santiago te lopen langs de Noordelijke kustroute, van Assisi naar Rome of van Nazareth naar Jeruzalem. Een tempelroute in Japan of de Abel Tasmanroute in Nieuw Zeeland. Maar vooral droom ik er van om uitdagingen te mogen hebben waar ik naar kan verlangen. Dromen is vaak een uiting van een wens/verlangen, en we moeten niet vergeten dat niet de vervulling van iets, maar juist het verlangen het leven zin geeft.

naar boven

Overeenkomsten

Soms zie je ineens een overeenkomst met iets. Het gaat over dingen die je leest, ziet, denkt te weten etc. Zo kreeg ik bij het lezen van het boek van Nelson Mandela: "In gesprek met mijzelf" het gevoel dat hij iets gedaan heeft wat ik ook doe. Hij schrijft namelijk zijn ideeën en gedachten op. Zeker niet als iets waar niets is tussen te krijgen, nee, hij laat weten wat hij ervan vindt en laat ieder de ruimte om er het zijne van te denken. Dat is precies wat ik ook denk te doen in mijn binnenstebuitens, alhoewel ik bij het commentaar van sommigen het idee heb dat ze denken dat ik de wijsheid in pacht heb. Dat is helaas niet het geval en ik discussieer graag over mijn standpunten.
Iets wat me verder in voornoemd boek opvalt is zijn gedrevenheid om zijn rechtvaardigheid te bereiken met vreedzame middelen. Hij is edelmoedig en barmhartig naar zijn medemens, ook zijn tegenstanders/vijanden, waarvan hij zegt dat ook zij hun standpunten moeten kunnen verdedigen. Geweld om dit te bereiken veroordeelt hij terecht. Nu was het deze week eind september 2013 een week waar in de kerken het thema barmhartigheid aan de orde was. Dit woord is min of meer synoniem met: compassie, deernis, edelmoedigheid, genade, goedertierenheid, goedheid, liefdadigheid, mededogen, medegevoel, medelijden, ontferming, etc. Het verschil echter is de actie die in het woord barmhartigheid schuilt. Het gaat niet zozeer om het gevoel maar het wordt sterk gekenmerkt door daden. En daden in die richting, daar heeft Nelson Mandela zijn charisma mede aan te danken.

naar boven