Jaarwisseling 2010-2011

Kerst/nieuwjaarswens, cognitie, stress en Santiago

Twee jaar geleden stond ik eind van het jaar stil bij de ouderen, om hen een hart onder de riem te steken. Vorig jaar bij mindfulness om de wens uit te spreken om vooral niet teveel bij verleden en toekomst stil te blijven staan, maar in het heden te leven.  Dit jaar wil ik in mijn nieuwjaarswens stil staan bij eenieder die last heeft van ons stressvol en jachtig bestaan. Daar behoren we m.i. vrijwel allemaal toe.

Veel mensen lijden aan lichamelijke en geestelijke stress. Vaak onderkennen we het wel, maar ook  maakt het onbewust deel van ons leven uit. Het kan leiden  tot angst en vele psychosomatische stoornissen. Het gaat vaak samen met een vorm van "fout denken". Maar wat doen we dan in zo'n situatie fout? Ik zal voorbeelden noemen gestoeld op de wetenschap van de cognitieve therapie die je een beter inzicht in je binnenste poogt te geven en heilzaam werkt.

•  Zwart-wit denken: denken in absolute termen, b.v. "Ik doe nooit iets goed".
  Dit is natuurlijk niet waar. Elk mens doet meestal goede dingen en het is goed om jezelf daarin zo nu en dan te bevestigen.
   

•  Etiketteren: jezelf gelijk stellen met fouten of eigenschappen, b.v. "Ik ben een vreselijk mens dat ik zoiets doe".
  Je mag best iets fout doen, maar veroordeel jezelf niet te streng.
   

•  Overdrijven: een negatieve gebeurtenis zien als een herhalend patroon van mislukkingen. "Dat doe ik nu  altijd (fout)".
  Je weet dat dit niet waar is.
   

•  Mentaal filteren: neutrale of positieve gebeurtenissen in negatieve omzetten en hierover blijven doormalen in je hoofd. B.v. Die persoon is wel aardig tegen me, maar dat is alleen maar omdat hij medelijden met me heeft.
  Niet doen!!
   

•  Gedachten lezen: negatieve gedachten van jezelf invullen bij anderen.  B.v. Hij denkt natuurlijk dat ik kinderachtig ben (dat vond ik zelf ook al).
  Niet doen!
   

•  Toekomst voorspellen: voorspellen dat iets slecht gaat. B.v. Ik zal mijn proefwerk wel niet goed maken.
  Zet negatieve energie liever in positieve om.
   

•  Emotioneel redeneren: gedachten baseren op wat je voelt. B.v. Ik voel me minderwaardig, dat ben ik ook.
  Dit is nonsens, niemand is minderwaardig.
   

•  "Zou-moeten" denken: Jezelf en anderen bekritiseren met geboden en verplichtingen. B.v. Ik zou eens wat aardiger moeten zijn.
  Goed om het je af te vragen maar blijf er niet te lang mee bezig.
   

•  Zelfverwijt: Jezelf verwijten maken over iets waar je niet of slechts gedeeltelijk verantwoordelijk voor bent. B.v. Als ik dat niet had gedaan was dat ongeluk niet gebeurd.
  Niet waar natuurlijk.

Na deze litanie van mogelijkheden van fout denken, waarin we door een wirwar van faktoren kunnen geraken in deze hectische tijd wil ik de wens uit spreken voor mijzelf en eenieder die dit leest, dat hij volgend jaar bij het kijken naar zichzelf, tijdens een wandeling of op weg naar Santiago, de oplossing voor zijn of haar probleem mag vinden.
Martin Luther King had een droom, Christus een bergrede (Mattheüs 5:1-8:1), ik een nederige kerstwens voor allen die me dierbaar zijn.