februari 2009

Nieuwe spiritualiteit

Recentelijk hield ik voor mijn “probusmaten” een verhaal over de nieuwe spiritualiteit. Als je niet helemaal op de hoogte bent van een bepaald onderwerp, is het houden van een verhaal de beste manier om je erin te verdiepen. Het onderwerp was min of meer actueel geworden door het uitroepen van de maand van de spiritualiteit in november 2008 (door KRO, Trouw, Uitg ten Have).

Allereerst ben ik eens gaan opzoeken wat men er zoal onder verstaat.

In de Oosthoek encyclopedie vond ik de volgende tekst: spiritualitiet is de dynamiek van de geest die een intens naar het geestelijk strevende levenswijze nastreeft; voor de Christenen een levensinzicht volgens welke men de evangelische boodschap in de eigen existentie gestalte wil geven. In van Dale: geestelijk bestaan, geestelijkheid, een geestelijke levenshouding, het beklemmen van een bepaald aspect van het geloof in de beleving ervan; het op Christus gericht zijn.

Het zijn beide teksten over de oude spiritualiteit: ook begrijpelijk aangezien boeken altijd, zelfs bij het verschijnen al gedateerd zijn.

Oude spritualiteit is meestal gestoeld op vastliggende zaken binnen de religie waarin men is grootgebracht. Het is gekoppeld aan de normen en waarden ervan.

Nieuwe spiritualiteit daarentegen zoekt naar de “ziel”, het binnenste van de mens. Er zit geen bepaald patroon in, is niet in een bepaalde orde vastgelegd, is individueel en “borrelt” als het ware op een eigen wijze in de mens op.

Vele mensen hebben op dit moment vaak een punt bereikt, dat ze niet meer tevreden zijn met de wijze waarop men in het huidig tijdgewricht leeft. De cultuur van de altijd voortdurende haast, nooit genoeg tijd hebben voor de essentiele dingen, altijd maar bezig met het verdienen van genoeg en meer geld, carriere, verdrinken in vluchtige contacten etc. dwingen hen na te denken over andere vormen van leven/bestaan. Ze begrijpen dat het anders moet, willen ze gelukkig worden en gaan op zoek in hun binnenste, hun gevoel of ziel, hoe je het ook maar wilt noemen. Meditatie, gesprekken over andere wijzen van leven of andere leefregels voeden a.h.w. hun innerlijk en deze nieuwe spiritualiteit zal naar ze hopen het begin inluiden van een nieuwe vorm van leven.

Natuurlijk moeten we oppassen dat we niet met ons innerlijk gaan “shoppen” bij meditatieve instellingen die munt slaan uit de disbalans van anderen. Ook is het niet verstandig om “fervent aanhanger te worden” bij allerlei sektes die heden ten dage de kop opsteken (gezond verstand blijven gebruiken!).

Toen ik alles zo overdacht, zag ik grote paralellen met Santiagogangers, mensen die ernstige ziekten hebben doorgemaakt of op een of andere wijze geconfronteerd werden met de essentie van het leven vs. wat ik altijd de franje noem. Zij allen zijn of gaan op zoek naar dingen die het leven waard maken om geleefd te worden: meer aandacht voor je omgeving, meer aandacht voor je medemens, meer geven en minder nemen. Minder zorgen over geld en macht.

Ik las nog een gedicht van Ed Hoornik (modificatie M.Snel) dat heel toepasselijk is

              Hebben en zijn

In het leven zijn twee basale zaken

Die de wereld en ons wezen raken

En die met alles verbonden zijn

Wij verwoorden het met hebben en zijn

Hebben is ego, is tijd, is hechten

Is verwerven, behouden en vechten.

Zijn is geest, is tijdloos is geven,

Is liefde, is stromen, is leven.

Hebben is bezit en uiterlijke macht.

Zijn is bezinning en innerlijke kracht.

Hebben is aarde, is hevig en hard,

Zijn is hemel, is gevoel en is zacht.

Hebben is kennis, is denken en rede.

Zijn is ervaren van vrijheid en vrede.